Alkollü Araç Kullanmaktan Ehliyet Kaptırma Geri Alma

Alkollü araç kullanmak, Türkiye trafik kanunlarına göre ciddi yaptırımların uygulandığı bir ihlaldir. Trafikte yasal alkol sınırının üzerinde yakalanan sürücülerin ehliyetine el konulur ve sürücüler, belirli sürelerle araç kullanmaktan men edilir. Bu yazıda, alkolden ehliyet alma cezasıyla karşılaşan sürücülerin yaşadığı hukuki süreçleri sade bir dille açıklıyoruz. İlk defa, ikinci defa veya üçüncü defa alkollü yakalanma durumlarında karşılaşacağınız cezaları, alkollü araç ehliyet geri alma aşamalarını ve bu süreçte yapmanız gerekenleri adım adım ele alacağız. Ayrıca itiraz haklarınız, alkollü araç kullanmaktan ehliyet kaptırma geri alma aşamasında ne yapmalı sorusunun cevabı, psiko-teknik değerlendirme ve sürücü davranışlarını geliştirme eğitimi gibi önemli konulara değineceğiz.

Alkollü Araç Kullanmanın Yasal Sınırları

Trafikte kan alkol oranı için yasal sınırlar, sürücünün kullandığı araç türüne göre belirlenmiştir. Türkiye’de hususi (özel) otomobil sürücüleri için kan alkol sınırı 0,50 promil (binde 0.50) olarak uygulanır. Bu değer, bir litrede 0.5 gram alkol düzeyine tekabül eder. Hususi otomobil dışındaki ticari ve resmi araçları kullanan sürücüler için ise yasal sınır 0,20 promil olarak belirlenmiştir​. Yani özellikle otobüs, minibüs, kamyon, taksi gibi ticari araç sürücüleri en fazla 0.20 promil kan alkol oranına sahip olabilirler; bu oranın üzerindeki alkol düzeyiyle araç kullanmaları yasaktır.

Promil oranları çok düşük görünse de, trafikte güvenliği sağlamak amacıyla bu sınırlar uygulanır. Örneğin 0,50 promil alkol seviyesinde dikkat dağınıklığı ve koordinasyon problemleri başlarken, 0,80 promil ve üzeri değerlerde algılama ve kontrol yetenekleri ciddi şekilde bozulur​. Bu nedenle yasal sınırı aşan sürücüler trafikte büyük risk oluşturur. Ayrıca stajyer sürücüler (2 yılını doldurmamış yeni ehliyet sahipleri) için fiilen alkol toleransı yok denecek kadar azdır; yapılan düzenlemeye göre stajyer sürücüler 0,20 promilin üzerinde alkollü yakalanırlarsa ehliyetleri süresiz olarak iptal edilir. Dolayısıyla, tüm sürücülerin yasal promil sınırlarını bilmeleri ve bu sınırların üzerinde kesinlikle araç kullanmamaları gerekir.

Ehliyete El Konulma Nedenleri ve Süreleri

Alkollü araç kullanan sürücülerin ehliyetine el konulması, Karayolları Trafik Kanunu’nun 48. maddesine dayanır. Sürücünün alkol testinde yasal sınırın üstünde olduğunun tespiti, ehliyete geçici süreyle el koyma yaptırımını beraberinde getirir. Bu yaptırımın süresi, sürücünün daha önce alkollü araç kullanma ihlali yapıp yapmadığına (tekrar sayısına) bağlı olarak kademeli şekilde artar. Ayrıca alkol kontrolünde alkolmetreye üflemeyi reddetmek de kanunen bir ihlal sayılır ve benzer şekilde ehliyetinize el konulmasına yol açar. Aşağıda alkollü araç kullanma veya alkol testini reddetme durumlarında uygulanan ehliyete el koyma süreleri özetlenmiştir:

• İlk defa alkollü araç kullanma: İlk kez yasal sınırın üzerinde alkollü araç kullanırken yakalanan sürücünün ehliyetine 6 ay süreyle el konulur. Ayrıca idari para cezası uygulanır (2025 yılı için 9.268 TL) ve araç trafikten men edilir​. Sürücü 20 ceza puanı alır.
• İkinci defa alkollü araç kullanma: Aynı sürücü ikinci kez alkollü araç kullanırken yakalanırsa ehliyete el koyma süresi bu sefer 2 yıl olacaktır. İdari para cezası artar (2025’de 11.622 TL) ve araç yine trafikten men edilir. Bu aşamada sürücüye yine 20 ceza puanı verilir ve ek olarak Sürücü Davranışlarını Geliştirme Eğitimi (SÜDGE)’ni tamamlaması yasal bir zorunluluk haline gelir (aşağıda detaylı açıklanacaktır).
• Üçüncü defa alkollü araç kullanma: Bir sürücü üçüncü kez alkollü araç kullanma suçu işlerse yaptırımlar çok daha ağırdır. Ehliyeti 5 yıl süreyle geri alınır​, araç trafikten men edilir ve sürücüye yine idari para cezası kesilir (2025 için 18.678 TL)​. Ayrıca Türk Ceza Kanunu kapsamında hafif hapis cezası uygulanır; kanuna göre üçüncü kez alkollü yakalanan sürücülere en az 6 ay süreyle hapis cezası verilir. Bu durumda sürücünün sabıka kaydına işlenecek bir suç durumu da söz konusudur. 5 yıllık süre bitiminde ise ehliyetin geri verilebilmesi için psiko-teknik değerlendirme raporu ve uzman psikiyatri muayenesi ile sürücünün yeniden araç kullanmaya uygun olduğunun onaylanması gerekir​.
• Alkolmetreye üflemeyi reddetme: Trafik denetlemesi sırasında alkolmetre cihazına üfleyerek test vermeyi reddetmek de kanunen ceza sebebidir. Bu durumda sürücü doğrudan yasal ihlal yapmış sayılır ve hakkında 2 yıl ehliyete el koyma cezası uygulanır. Ayrıca oldukça yüksek miktarda idari para cezası kesilir (2025 yılı için 26.558 TL)​. Yani, alkolmetre testini reddetmenin yaptırımı, bir nevi ikinci kez alkollü yakalanmanın cezasıyla benzer düzeydedir.

Yukarıdaki nedenlerden herhangi biriyle ehliyetine el konulan sürücüler, belirtilen süre boyunca yasal olarak araç kullanamazlar. Ceza süreleri dolana kadar trafikten men edilmek, sürücüler için hem pratik hem de psikolojik açıdan zor bir süreç olabilir. Ancak bu süreler sonunda gerekli şartlar yerine getirilirse ehliyet geri alınabilir. Aşağıda, ilk, ikinci ve üçüncü ihlal durumlarında sürücülerin neler yapması gerektiğini ve ehliyeti geri alma sürecinin detaylarını ayrı ayrı ele alıyoruz.

İlk Kez Alkollü Araç Kullanmaktan Ehliyet Kaptırma Geri Alma için Ne Yapmalı?

Eğer ilk defa alkollü araç kullanırken yakalandıysanız ve ehliyetinize 6 aylığına el konulduysa, bu durumda yapmanız gerekenler oldukça nettir. Öncelikle size kesilen idari para cezasını ödemeniz gerekir. 2025 yılı için ilk ihlalde ceza tutarı 9.268 TL olup, bu tutarı tebliğ edildiği günden itibaren 15 gün içinde ödemeniz halinde %25 peşin ödeme indiriminden yararlanabilirsiniz​. Cezanızı erken ödemek, hem indirim kazanmanızı sağlar hem de olası faiz yükünü engeller. Ödeme sonrası makbuzu saklamalısınız; ehliyeti geri alırken bu belge gerekecektir.

Ceza ödendikten sonra, 6 aylık ehliyetsiz kalma süresini tamamıyla beklemeniz gerekiyor. Bu süre boyunca kesinlikle araç kullanmamalısınız. Unutmayın, ehliyetinize el konulmuşken araç kullanmak “ehliyetsiz araç kullanma” fiili sayılır ve ayrı bir ceza ile karşılaşmanıza yol açar. Örneğin, ehliyetsiz araç kullanmanın da ağır para cezaları ve araç bağlama yaptırımı bulunmaktadır. Ayrıca olası bir kazada sigorta şirketleri hasarı karşılamaz. Dolayısıyla, geçici süreyle de olsa trafiğe sürücü olarak çıkmamaya özen göstermelisiniz.

Altı aylık süre dolduğunda, alkollü araç ehliyet geri alma işlemleri için adım atabilirsiniz. Ehliyetinizi geri almak için ceza süresi bittiğinde ikamet ettiğiniz yere en yakın Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü’ne başvurmalısınız. Başvuru genellikle bir dilekçe ile yapılır ve yanınızda bazı belgeler bulundurmanız istenir. Bu belgeler arasında nüfus cüzdanı veya kimlik kartı, el konulan sürücü belgesini geri almak için yazacağınız dilekçe ve ceza tutarının ödendiğini gösteren makbuz yer alır​. İlk ihlal için herhangi bir eğitim veya test şartı olmadığından, sadece sürenin dolması ve cezanın ödenmiş olması yeterlidir. Gerekli kontroller yapıldıktan sonra ehliyetiniz tarafınıza iade edilir ve tekrar trafiğe çıkabilirsiniz.

İlk kez alkolden dolayı ehliyeti alınanlar için özetle: cezayı zamanında ödeyin, sabırla 6 ay bekleyin ve süre bitiminde ilgili trafik şubesine başvurarak belgenizi geri alın. Bu süreçte hatanızdan ders çıkarmaya çalışın. Tekrar aynı hataya düşmemek, hem kendi can güvenliğiniz hem de başkalarının güvenliği için son derece önemlidir.

İkinci Kez Ehliyeti Alınanların Karşılaşacağı Yaptırımlar ve İzlenecek Yol

Bir sürücü, alkollü araç kullanma ihlalini ikinci kez tekrarlarsa çok daha ciddi yaptırımlarla karşılaşacaktır. İkinci defa alkollü yakalanan birinin ehliyetine 2 yıllığına el konulur​. Ayrıca 11.622 TL tutarında idari para cezası ödemek zorunda kalırsınız (2025 rakamı) ve aracınız yine otoparka çekilerek trafikten men edilir​. Bu noktada da 20 ceza puanı eklenecektir. İlkine göre çok daha uzun bir süre ehliyetsiz kalmak söz konusu olduğundan, ikinci ihlal sürücüler için hem maddi hem manevi ağır bir yük getirir.

İkinci kez ehliyetine el konulanların yapması gerekenler, ilkine göre daha kapsamlıdır. Öncelikle, tıpkı ilk seferde olduğu gibi para cezanızı süresi içinde ödeyin (15 gün içinde ödeyerek %25 indirim imkanından faydalanabilirsiniz). Ardından 2 yıllık bekleme süresi başlar. Bu süre boyunca kesinlikle araç kullanmamalısınız; zira ehliyetsiz araç kullanma cezası, mevcut durumunuzu daha da kötüleştirecektir. İki yıl uzun bir zaman gibi gelebilir ancak bu dönemi gerekli hazırlıkları yaparak geçirmeniz önemlidir.

En önemli hazırlık, yasal olarak mecburi tutulan Sürücü Davranışlarını Geliştirme Eğitimi (SÜDGE) programına katılmaktır. İkinci kez alkollü araç kullandığı için ehliyeti alınan herkes, ehliyetini geri alabilmek için SÜDGE eğitimini başarıyla tamamlamak zorundadır. Bu eğitim, İl Sağlık Müdürlüğü’nün ilgili birimleri tarafından koordine edilir ve yaklaşık 4 hafta sürer​. SÜDGE programında, sürücülere güvenli sürüş alışkanlıkları kazandırmak, alkolün sürücülük üzerindeki etkileri konusunda farkındalık yaratmak ve riskli davranışları değiştirmek hedeflenir. Eğitime başlamadan önce ve eğitim sonunda sürücüler psikiyatri uzmanı ile görüşmeye tabi tutulurlar​}. Bu sayede, kişinin alkol kullanımıyla ilgili bir bağımlılık sorunu olup olmadığı veya psikolojik açıdan sürücülüğe uygunluğu değerlendirilir.

Sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine, ehliyetsiz geçen sürenin tamamlanmasını beklemeden katılabileceğinizi belirtmekte fayda var. Yasa, 2 yıllık sürenin dolmasını şart koşmuyor; dolayısıyla ceza süreniz bitmeden önce uygun bir zamanda bu eğitimi alabilirsiniz. Ancak yetkililer genellikle eğitimin, ehliyetinizi geri almanıza en fazla 1 yıl kala tamamlanmış olmasını önermektedir​. Bu da pratikte, ceza süresinin bitimine 1 yıl kala SÜDGE’ye başlamanızın en geç zaman olduğuna işaret eder. Erken davranmak, eğitim sürecini rahatça planlamanıza imkan tanır.

İki yıllık ceza sürenizi doldururken SÜDGE sertifikanızı da almış olmalısınız. Süre bittiğinde, ehliyetinizi geri alabilmek için ilgili trafik şubesine yine başvuracaksınız. Bu başvuruda, daha önceki belgelerin yanı sıra SÜDGE eğitimini tamamladığınızı gösteren belgeyi de ibraz etmeniz gerekir. Eğitim almayanların veya başarısız olanların ehliyetleri, süre dolsa bile geri verilmez; bu nedenle bu yükümlülüğü kesinlikle ihmal etmeyin. Gerekli belgeleri sunup prosedürü tamamladığınız takdirde, 2 yılın sonunda ehliyetinizi geri alabilir ve tekrar araç kullanmaya başlayabilirsiniz.

Özetle ikinci kez alkolden ehliyeti kaptıran bir sürücü olarak; cezanızı ödeyip 2 yıl beklemeli, bu arada zorunlu eğitimi almalı ve süre sonunda başvurunuzu yaparak belgenizi geri almalısınız. Bu ikinci ihlalde, artık yasal makamlar sizi alışkanlık haline getirme potansiyeli olan bir sürücü olarak gördüğünden, sonraki olası ihlalin kalıcı kayıplara yol açacağını unutmayın. Dolayısıyla bu noktada kesin bir kararla bir daha alkollü direksiyona geçmeme konusunda kendinizi disipline etmeniz hayati önem taşır.

Üçüncü Kez Ehliyeti Alınanlar: Kalıcı Kayıp ve Yapılabilecek İşlemler

Alkollü araç kullanma konusunda üçüncü kez kural ihlali yapılması, trafik hukukunda en ağır sonuçları doğuran durumlardan biridir. Üçüncü kez alkollü yakalanan bir sürücünün ehliyeti, tam 5 yıl süreyle geri alınır ve bu kişi beş yıl boyunca araç kullanmaktan men edilir​. Bunun yanı sıra idari para cezası da üçüncü kademede en yüksek seviyededir (2025 için 18.678 TL)​. Elbette aracınız yine trafikten men edilerek otoparka çekilir. Fakat üçüncü ihlalin getirdiği yaptırımlar idari işlemlerle sınırlı kalmaz; aynı zamanda adli cezalar devreye girer.

Üçüncü kez alkollü araç kullanmaktan yakalanan biri, Türk Ceza Kanunu’na göre “trafik güvenliğini tehlikeye sokma” suçunu işlemektedir. Kanun, bu durumda en az 6 ay süreli hafif hapis cezası öngörmektedir​. Fiilen, yakalanma koşullarına göre süreç şöyle ilerler: Trafik polisi tarafından alkollü şekilde üçüncü kez yakalandığınızda, polis tutanak tutar ve idari yaptırımları uygular (ehliyeti alır, aracı bağlar, para cezasını yazar). Ardından durum adli mercilere bildirilir. Savcılık tarafından hakkınızda ceza davası açılabilir ve mahkeme süreci başlayabilir. Mahkeme, alkol nedeniyle tekrar tekrar trafik güvenliğini riske attığınız için hapis cezasına hükmedebilir. İlk iki ihlal sabıka kaydınıza geçmediği halde, üçüncü ihlal sonucunda alacağınız bu ceza adli sicilinize (sabıka kaydınıza) işlenecektir. Mahkeme bazı durumlarda bu hapis cezasını erteleyebilir veya adli para cezasına çevirebilir, ancak bu tamamen hakimin takdirindedir ve sabıka kaydı oluşmasının önüne geçmeyebilir.

Beş yıllık ehliyetsiz kalma süresi, çok uzun bir zaman dilimidir ve bu süre sonunda bile ehliyetinizi otomatik olarak geri alacağınızın garantisi yoktur. Yasa, üçüncü ihlalden ötürü ehliyetine el konulan sürücülerin yeniden sürücü belgesine kavuşabilmesi için ek bazı şartlar öngörmektedir. Özellikle, 5 yılın sonunda psiko-teknik değerlendirmeden geçmeniz ve psikiyatri uzmanı muayenesi ile sürücülüğe engel bir durumunuz olmadığına dair onay almanız istenir​. Psikoteknik değerlendirme, sürücülerin zihinsel ve psikomotor becerilerinin ölçüldüğü, tepki süresi, algılama, karar verme, dikkat gibi sürücülükle ilgili yetilerini değerlendiren bir test sürecidir. Bu test genellikle bilgisayar destekli sistemler ve uzman psikologlar eşliğinde yapılır. Psikoteknik raporu, bir nevi sürücünün yeniden trafiğe çıkmaya uygun olup olmadığının belgesidir. Bunun yanında, uzman bir psikiyatri doktorunun yapacağı değerlendirme de alkol alışkanlığınızın sürücülük açısından risk teşkil edip etmediğini inceleyecektir. Örneğin, kronik bir alkol bağımlılığı tespit edilirse, ehliyetin iadesi yönünde onay almak zorlaşabilir.

Beş yılın sonunda bu değerlendirmeleri başarıyla geçer ve “sürüşe uygundur” raporlarını alırsanız, ilgili trafik birimine başvurarak ehliyetinizin iadesini talep edebilirsiniz​. Bu başvuruda psiko-teknik raporu ve psikiyatri onay raporu mutlaka sunulmalıdır. Ayrıca diğer idari yükümlülüklerin (para cezasının ödenmesi gibi) tamamlandığından emin olunmalıdır. Belgeleriniz incelendikten sonra şartlara uygun bulunduğunuz takdirde sürücü belgeniz size iade edilir. Ancak üçüncü kez ehliyetini kaptırmış bir sürücü olarak, yeniden trafiğe dönebilmek için tüm bu süreçleri geçmek zorunda kalmanın ne kadar ciddi bir uyarı olduğunu göz ardı etmeyin. Bu noktaya gelmişseniz, hem kendi hayatınızı hem de başkalarının hayatını riske attığınızın ciddiyetini kabul edip profesyonel destek almayı (örneğin bir bağımlılık danışmanı ile görüşmeyi) düşünebilirsiniz. Aksi takdirde, yeniden ehliyet alsanız bile benzer hataları tekrar etme riskiniz yüksektir.

Psiko-Teknik Değerlendirme ve Sürücü Davranışlarını Geliştirme Eğitimi Nedir?

Yukarıda bahsedilen SÜDGE (Sürücü Davranışlarını Geliştirme Eğitimi) ve psiko-teknik değerlendirme kavramları, alkollü araç kullanma ihlalini birden fazla kez yapan sürücülerin karşısına çıkan iki önemli rehabilite edici süreçtir. Bunların ne olduğunun ve nasıl uygulandığının bilinmesi, süreci yaşayan sürücüler için önemlidir.

SÜDGE eğitimi, ikinci kez alkollü araç kullanma cezası alan sürücülere yönelik zorunlu bir eğitim programıdır. Bu eğitimin amacı, sürücülerin hatalı davranışlarını düzeltmelerine yardımcı olmak ve güvenli sürüş alışkanlıkları kazandırmaktır. Eğitim içeriğinde; trafik kuralları, alkollü araç kullanmanın riskleri, trafik kazalarının sonuçları, sürücü psikolojisi ve davranış değişikliği gibi konular işlenir. Program boyunca uzman eğitmenler ve psikologlar eşliğinde dersler, grup tartışmaları ve değerlendirme seansları yapılabilir. Eğitimin toplam süresi yaklaşık 4 haftadır ve belirli günlerde düzenli katılım gerektirir. SÜDGE sonunda katılımcılara bir sertifika verilir. Ehliyeti 2 yıl alınan sürücüler, bu sertifikayı ibraz ederek ehliyetlerini geri almaya hak kazanır.

Psiko-teknik değerlendirme ise üçüncü kez alkollü araç kullandığı için ehliyeti alınan sürücülerden istenen bir test sürecidir. Bu değerlendirme, sürücünün zihinsel ve motor becerilerinin, dikkat ve tepki verme gibi yeteneklerinin standart test cihazlarıyla ölçülmesi esasına dayanır. Psikoteknik testlerde genellikle bilgisayar ortamında çeşitli simülasyonlar ve reaksiyon ölçümleri yapılır. Amaç, sürücünün trafiğe çıkmaya psikolojik ve fiziksel açıdan uygun olup olmadığını objektif kriterlerle belirlemektir. Değerlendirme sonunda sürücüye bir rapor verilir. Bu rapor, sürücünün başarılı olup olmadığını, yani güvenli sürüş için gerekli minimum kriterleri karşılayıp karşılamadığını gösterir. Alkollü sürüş nedeniyle 5 yıl ehliyetsiz kalan bir kişinin, bu süre sonunda tekrar ehliyet alabilmesi için psikoteknik raporunun “olumlu” olması şarttır. Aksi halde, kişinin sürücü belgesi iade edilmez.

Hem SÜDGE hem de psiko-teknik süreçleri, trafik güvenliğini artırmak ve tekrar ihlal yapma riskini azaltmak adına uygulanır. Bu süreçlere tabi tutulan sürücüler için bu bir şans olarak da görülebilir; zira verilen eğitim ve değerlendirmeler, kişinin hatalarını fark etmesine ve düzeltmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle, mecburiyetten ziyade faydalanılması gereken bir fırsat olarak yaklaşırsanız, uzun vadede daha bilinçli bir sürücü haline gelebilirsiniz.

Ehliyeti Geri Almak İçin İzlenmesi Gereken Adımlar

Alkol nedeniyle ehliyetine el konulan sürücülerin, ceza süreleri dolduktan sonra belgeyi geri alabilmeleri için belirli adımları tamamlaması gerekir. Bu adımlar, ihlalin tekrar sayısına göre küçük farklılıklar göstermekle birlikte genel süreç benzerdir. İşte alkolden ehliyet alma cezası sonrasında ehliyeti geri alma sürecinin adımları:

1. Para cezasının ödenmesi: Alkollü araç kullanma ihlalinde kesilen idari para cezasını, belirtilen süre içinde (tebliğden itibaren 15 gün) ödeyin. Erken ödeme yaparsanız %25 indirim hakkınız olduğunu unutmayın. Ödeme sonrasında makbuz veya dekontun bir kopyasını saklayın.
2. Cezalı sürenin beklenmesi: Ehliyete el konulma süreniz (ilk ihlalde 6 ay, ikinci ihlalde 2 yıl, üçüncü ihlalde 5 yıl) boyunca araç kullanmadan bekleyin. Bu süre dolmadan ehliyetinizi geri almanız mümkün değildir, bu nedenle sabırlı olun ve yasalara uyun.
3. Zorunlu eğitim veya değerlendirmelerin tamamlanması: Tekrarlayan ihlallerde ek yükümlülükler vardır. Eğer ikinci kez ehliyetinizi kaptırdıysanız SÜDGE eğitimine katılıp sertifikanızı alın​. Üçüncü kez kaptırdıysanız 5 yıl dolmadan önce psikoteknik değerlendirmeden geçip onay raporlarınızı hazırlayın​. Bu adımlar, ehliyeti geri almanın ön şartıdır.
4. Gerekli belgelerin hazırlanması: Süre dolduğunda trafik şubesine başvurduğunuzda yanınızda bazı belgeler olmalıdır. Kimliğiniz (TC kimlik kartı), ehliyetinizi geri almak için yazılmış dilekçe, ödediğiniz para cezasının makbuzu​ ve eğer uygulanmışsa SÜDGE sertifikası veya psikoteknik değerlendirme raporu/psikiyatri raporu hazır bulundurun.
5. Trafik Denetleme Şubesi’ne başvuru: Bulunduğunuz ildeki Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü’ne giderek hazırladığınız dilekçe ve belgelerle başvurun​. Görevli memurlar, ceza süresinin dolup dolmadığını ve belgelerinizin eksiksiz olup olmadığını kontrol edeceklerdir. Her şey uygunsa, ehliyetinizin size iade edilmesi için işlemler başlatılır.
6. Ehliyeti teslim alma: Başvurunuz onaylandığında, el konulan sürücü belgenizi teslim alabilirsiniz. Ehliyeti geri almak için ayrıca bir harç veya ödeme yapmanız gerekmez; idari para cezasını ödemeniz yeterlidir. Yetkililer, belgeyi size teslim ederek tekrar trafiğe çıkmanıza izin vermiş olacaktır.

Yukarıdaki adımları takip etmek, alkollü araç ehliyet geri alma sürecini sorunsuz şekilde tamamlamanızı sağlayacaktır. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken en önemli husus, yasal zorunlulukları eksiksiz yerine getirmektir. Özellikle eğitim veya değerlendirme şartı varsa bunu ihmal etmeyin. Belgelerinizi tam hazırlayın ve başvuru süresini bekleyin. Eğer ceza süreniz dolmadan başvuru yapmaya kalkarsanız, talebiniz reddedilecektir. Bu nedenle takviminizi doğru planlayın ve sabırla hareket edin.

İtiraz Yolları ve Hukuki Destek Alma Gerekliliği

Alkollü araç kullanma cezası aldığınızı haksız buluyorsanız veya cezanın usulüne uygun olmadığını düşünüyorsanız, yasal itiraz hakkınız bulunmaktadır. İtiraz yolu, trafik cezasının bir adli makam tarafından yeniden incelenmesini sağlar ancak belirli sürelere ve şartlara tabidir. Öncelikle belirtmek gerekir ki, bir cezaya itiraz etmeniz, ceza ödeme sorumluluğunuzu ertelemez. Yani itiraz edecekseniz dahi, ceza tebligatını aldıktan sonra 15 gün içinde idari para cezasını ödemeniz önerilir​. Ödemenizi yaparken dekontu saklamayı unutmayın.

İtiraz başvurusu, cezanın yazıldığı yerdeki Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılır. Bunun için bir dilekçe yazarak ve varsa delillerinizi ekleyerek başvurmanız gerekir. Delil olarak, örneğin alkolmetre sonucunun hatalı olduğuna dair iddianızı destekleyecek belge veya tanık beyanları sunabilirsiniz. Dilekçenizde cezaya neden itiraz ettiğinizi, alkollü olmadığınızı ya da prosedürde bir hata yapıldığını düşünüyorsanız bunu açıklamalısınız. Başvuruyu 15 gün içinde yapmanız çok önemlidir; aksi takdirde itiraz hakkınızı kaybedebilirsiniz. İtiraz dilekçenizi verdikten sonra hakimlik, olayla ilgili dosyayı ve varsa sunduğunuz delilleri inceleyerek bir karar verir. Eğer itirazınız haklı bulunursa, yazılan trafik cezası ve ehliyete el koyma cezası iptal edilebilir}. Ancak itirazın reddedilmesi durumunda idari yaptırımlar aynen devam eder.

Uygulamada, alkollü araç kullanma cezalarında itirazların kabul edilmesi oldukça istisnaidir. Genellikle alkol tespiti teknik cihazlarla yapıldığı ve tutanakla kayıt altına alındığı için, sürücünün haksız ceza aldığını kanıtlaması zordur. Örneğin, alkolmetrenin kalibrasyonunun bozuk olması veya ölçüm sırasında bir hata yapılması gibi durumlar dışında itirazlar çoğunlukla reddedilir. Bununla birlikte, eğer gerçekten alkol almadığınız halde hatalı bir sonuca maruz kaldığınızı düşünüyorsanız hakkınızı aramanız elbette önemlidir.

Hem idari itiraz sürecinde hem de özellikle üçüncü ihlal gibi adli süreç gerektiren durumlarda, hukuki destek almanız yerinde olacaktır. Bir avukat, haklarınızı daha iyi savunmanıza yardımcı olabilir, gerekli dilekçeleri usulüne uygun hazırlayabilir ve süreci sizin adınıza takip edebilir. Üçüncü kez alkollü araç kullanma suçu nedeniyle yargılanıyorsanız, bir ceza hukukçusu savunmanızı üstlenerek olası hapis cezasının ertelenmesi veya adli para cezasına çevrilmesi için girişimlerde bulunabilir. İtiraz veya mahkeme süreci karmaşık gelebileceğinden, bu alanda deneyimli bir avukatın desteği, süreci doğru yönetmenizi ve hak kaybı yaşamamanızı sağlayacaktır.

Ceza Puanı ve Sabıka Kaydına Etkisi

Alkollü araç kullanmanın sonuçlarından biri de, sürücü belgenize işlenen ceza puanlarıdır. Türkiye’de her trafik ihlalinin bir ceza puanı değeri vardır ve belli bir limitin aşılması durumunda ehliyete el konulması söz konusu olur. Alkollü araç kullanma ihlalinin ceza puanı 20 puandır. Yani alkollü yakalandığınızda sürücü belgenize 20 ceza puanı eklenir​. Bu puan, Emniyet’in sürücü sicilinizde tutulur ve diğer ihlallerden aldığınız puanlarla toplanır. Bir yıl içinde toplam 100 ceza puanını aşarsanız, ayrı bir yaptırım olarak ehliyetiniz 2 ay süreyle trafikten men edilir. Ancak alkollü araç kullanma cezası alan sürücülerde, ehliyete el koyma zaten uygulandığı için 100 puan kuralı pratikte çok gündeme gelmez. Yine de, özellikle stajyer ehliyet sahipleri için 75 puan limitinin aşılması durumunda ehliyetin iptal edilmesi söz konusu olduğundan, 20 puanın ciddi bir miktar olduğunu belirtmek gerekir}. Örneğin, stajyer bir sürücü 20 puan alkol cezası aldıktan sonra bir iki ihlal daha yaparsa 75 puanı doldurup ehliyetini tamamen kaybedebilir. Deneyimli sürücüler için de, eğer halihazırda başka trafik ihlallerinden puanlarınız varsa, 20 puan eklenmesi 100 sınırına yaklaşmanıza veya aşmanıza neden olabilir. Bu yüzden ceza puanı sistemi de göz önünde bulundurulmalı ve kurallara tekrar uymaya özen gösterilmelidir.

Sabıka kaydı (adli sicil) konusu ise, ihlalin niteliğine göre değişir. İlk kez ve ikinci kez alkollü araç kullanma fiilleri, idari yaptırım kapsamındadır ve bir suç olarak adli sicilinize işlemez. Yani bu ihlallerden dolayı almış olduğunuz cezalar, adli sicil belgenizde (halk arasındaki tabirle sabıka kaydında) görünmez. Ancak kayıtlarda idari para cezası ve sürücü sicilinizde puanlar olarak kalır. Öte yandan, üçüncü kez alkollü araç kullanma durumu, yukarıda da belirtildiği gibi adli bir suçtur ve mahkeme kararıyla verilen hapis cezası ya da adli para cezası, kesinleşmesi halinde sabıka kaydınıza işlenir​. Bu, ileride alacağınız sabıka kayıtlarında “Trafik güvenliğini tehlikeye sokma” gibi bir suçtan hüküm giydiğinizi gösteren bir kayıt anlamına gelir. Böyle bir sabıka kaydı, özellikle profesyonel mesleki alanlarda (örneğin ticari araç şoförlüğü, kamu personelliği vb.) iş bulmanızı zorlaştırabilir, çünkü birçok işveren çalışanlarının alkollü araç kullanma gibi ciddi bir ihlalden hüküm giymemiş olmasını tercih edebilir. Ayrıca eğer alkollü olarak bir trafik kazasına karışıp birinin yaralanmasına veya ölümüne sebep olursanız, bu durumda çok daha ağır suçlardan (TCK 85 veya 89 kapsamında) sabıka kaydı oluşacağını ve cezaların katlanarak arttığını da unutmamak gerekir.

Alkolden Ehliyet Kaptırma Durumunda Ne Yapmalı?

Sonuç olarak, alkollü araç kullanma nedeniyle ehliyetinizi kaptırdıysanız yapmanız gereken en doğru şey, yasal süreci takip etmek ve bir daha aynı hatayı tekrarlamamak için gereken dersleri çıkarmaktır. Öncelikle panik yapmayın; bu durumda yalnız değilsiniz ve kanunlar, belirli koşulları yerine getirdiğinizde yeniden ehliyetinize kavuşmanıza imkan tanıyor. Alkolden ehliyet kaptırma ne yapmalı? sorusunu kısaca yanıtlamak gerekirse:

• Cezanızı kabullenin ve gerekli ödemeleri zamanında yapın. Erken ödeme indirimlerinden faydalanarak maddi yükü biraz olsun azaltabilirsiniz.
• Belirlenen süre boyunca asla araç kullanmayın. Bu süreyi, toplu taşıma veya alternatif ulaşım yöntemlerini kullanarak geçirin. Ehliyetsiz araç kullanmanın getireceği ekstra cezaları risk almayın.
• Eğer zorunlu eğitim veya değerlendirme söz konusuysa bunu geciktirmeden tamamlayın. SÜDGE eğitimi veya psikoteknik testler, ehliyetinizi geri almanın anahtarıdır; bu yüzden ciddiyetle yaklaşın ve başarıyla bitirin.
• Süre dolduğunda evraklarınızı toplayıp vakit kaybetmeden başvurunuzu yapın. Evrak eksikliği veya prosedür hatası yaşamamak için yukarıda belirtilen adımlara uygun şekilde hareket edin.
• Gerekli gördüğünüz durumda hukuki destek alın. Özellikle üçüncü ihlal gibi karmaşık süreçlerde bir avukatın desteği, hak kaybı yaşama riskinizi en aza indirir.
• En önemlisi, bu süreçten ders çıkarın. Alkollü araç kullanmanın sizin için yarattığı sonuçları göz önünde bulundurarak, gelecekte benzer bir hatayı yapmamak için kendinize söz verin. Alkol aldıysanız araç kullanmamak, hem kendi hayatınızı kurtarır hem de başkalarının hayatını tehlikeye atmamanızı sağlar.

Unutmayın, trafikte en önemli unsur can güvenliğidir. Ehliyetiniz belirli bir süre alınmış olabilir, ancak bu dönemi bilinçlenmek ve sorumlu bir sürücü olmanın önemini kavramak için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz. Yasal sürecinizi tamamlayıp alkollü araç ehliyet geri alma işlemlerinizi bitirdikten sonra, direksiyon başına geçtiğinizde bu deneyimi hatırlayın. Kurallara uyarak, alkol aldıysanız direksiyona geçmeyerek ve gerekirse alternatif ulaşım yollarını tercih ederek, hem kendinizi hem de başkalarını koruyabilirsiniz. Trafikte güvenli ve sorumlu davranmak, her sürücünün temel görevidir.